Filharmonia Łódzka

KONCERT ORGANOWY

CZESKA MUZYKA ORGANOWA, IMPROWIZACJE I KONTEKSTY

Wykonawca:
Jaroslav Tůma – organy

Program:
Adam Václav Michna z Otradovic – Mariánské larmo – Hymnus
Jaroslav Tůma – Mariánské larmo – Praeludium in C (im Stille von Buxtehude)
Adam Václav Michna z Otradovic – Mariánské Ave – Hymnus
Jaroslav Tůma – Mariánské Ave – Fantasie La–Mi–Re
Johann Sebastian Bach – Passacaglia c-moll BWV 582
Petr Eben – Sonntagsmusik
Fantasia I
Fantasia II
Moto ostinato
Finale

Czeska muzyka organowa przez długi czas rozwijała się pod wpływem muzyki niemieckiej – z oczywistych powodów geograficznych i politycznych. Z drugiej strony, po Bitwie na Białej Górze, podczas której siły protestanckich Czech uległy katolickim Habsburgom, kompozytorzy stawiali sobie za cel tworzenie samodzielnego czeskiego stylu i podtrzymywanie ducha narodowego. Meandry kultury muzycznej naszych południowych sąsiadów pozwoli prześledzić recital organowy Jaroslava Tůmy. Ten utytułowany solista, wykładowca Akademii Sztuk Muzycznych w Pradze, uchodzi za mistrza improwizacji (za co otrzymał pierwsze nagrody na konkursach w Norymberdze i Haarlemie). Odniesienia do Jana Sebastiana Bacha są więc nieuniknione; z jego twórczości Tůma wykona Passacaglię c-moll. Usłyszymy też dwa utwory z jego własnego dorobku. Do kompozytorów podtrzymujących czeskiego ducha narodowego należał twórca barokowy Adam Václav Michna z Otradovic; wykształcił indywidualny styl, a jego utwory stały się popularne także wśród ludu. Michna pisał między innymi muzykę do własnych tekstów w języku czeskim. Utworem XX-wiecznym jest Sonntagsmusik Petera Ebena. Utwór powstał w latach 50. jako protest przeciw komunistom, na co subtelnie, ale jednoznacznie wskazuje wplecenie w kompozycję motywów chorału i mszy.

Jaroslav Tůma, fot. Jiří Skupien i V. Janda