Filharmonia Łódzka

RAWA MAZOWIECKA. KONCERT FESTIWALU KOLORY POLSKI

Rawa Mazowiecka, kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, plac Marszałka Józefa Piłsudskiego 9

Wykonawcy: 
Zespół Muzyki Cerkiewnej Varslavia - laureat Grand Prix 43. Międzynarodowego Festiwalu "Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej"
Miłosz Bogić - dyrygent
Ksenia Kamenko - sopran
Kateryna Kuznetsova - alt
Filip Awksietijuk - bas
Antoni Marek – tenor

Program:
wielogłos gruziński - Christe Agsdga (Troparion Paschy "Chrystus Zmartwychwstał")
Stevan Mokranjac - Tebe Boga Hvalim (Te Deum)
Petr Dinev - Błagosłowi dusze moja Gospoda (Psalm 103)
Oleksandr Tarasenko - Pod Twoju myłost (Pod Twoją obronę) solo: Ksenia Kamenko
wielogłos diemiestwienny - Swiatyj Boże (Trysagion Święty Boże) solo: Kateryna Kuznetsova
ks. Piotr Gutkiewicz - Kondakion Św. Mikołaja
Vladimir Milosavljević - Pokajniczka Molitva (Psalm 6) solo: Filip Awksietijuk
Romuald Twardowski - Wsiakoje dychanije
Gienadij Łapajew - Pokajanija otwierzi mi dwiery
Grigorij Lwowski - Nynie siły niebiesnyja
Michał Łaszewicz - Spodobi Gospodi

 Wstęp wolny

Zwycięski występ na tegorocznych Hajnowskich Dniach Muzyki Cerkiewnej zespół Varslavia otworzył tradycyjnym, gruzińskim wielogłosem „Christe Aghsdga”. To jedno z piękniejszych opracowań troparionu paschalnego – dziękczynnego hymnu, który w trakcie liturgii okresu wielkanocnego wielokrotnie rozbrzmiewa w kościołach obrządku wschodniego. W ascetycznym, ale i niezwykle mocnym, dźwięcznym śpiewie chóru Miłosza Bogicia słychać i pokorę, i doniosłość, i wdzięczność, i szczęście, jakie towarzyszą człowiekowi w obliczu zetknięcia z jedną z największych tajemnic chrześcijańskiej wiary – tajemnicą Zmartwychwstania.
Właśnie nieoczywistość i złożony charakter, cechujące pojmowanie radości w kościele prawosławnym, prowadziły dyrektora artystycznego i dyrygenta zespołu przy układaniu programu dzisiejszego koncertu. Między innymi dlatego znalazło się w nim nie tylko wiele pozycji odwołujących się do radości paschalnej, ale i hymnów wielkopostnych, opowiadających o zachodzącej w człowieku przemianie – o drodze od żalu i skruchy do miłości i przebaczenia. Pieśni cerkiewne początkowo utrzymane były w formie jednogłosowych, recytacyjno-psalmodycznych śpiewów. Oparte na skalach modalnych melodie zaadaptowane zostały przez Słowian wschodnich z chwilą przyjęcia chrześcijaństwa bizantyjskiego. Wraz z tłumaczeniem tekstów liturgicznych na staro-cerkiewno-słowiański i idącymi za nim zmianami akcentów sylabicznych oraz melodycznych fraz zaczęły się stopniowo uniezależniać. Coraz częściej przyjmowały formy wielogłosowe, których różne warianty zabrzmią w Kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Rawie Mazowieckiej.
Historia fary sięga pierwszej połowy XVII wieku, choć pierwsze wzmianki o rawskiej parafii datuje się już na wiek XII. Murowany kościół wzniesiony został w stylu barokowym i w nim także utrzymane jest wnętrze wraz z siedmioma ołtarzami. Wśród nich znaleźć można polichromowany na niebiesko ołtarz główny, którego centralny obraz przedstawia patronkę świątyni. Pozować miała podobno jedna z rawskich parafianek, nie znaleziono jednak (jak na razie) potwierdzenia hipotezy w archiwach. Świątynia przechodziła przez ręce jezuitów, pijarów i księży miechowitów, aż w końcu oddano ją pod opiekę księży diecezjalnych, którzy do dziś sprawują nad nią pieczę.