Filharmonia Łódzka

KONCERT SYMFONICZNY

Wykonawcy:
János Bálint – flet
Ewelina Zawiślak – flet
Marek Pijarowski – dyrygent
Orkiestra Symfoniczna FŁ

Prowadzenie koncertu: Michał Marchlewski

Program:
Carl Maria von Weber – Uwertura do opery „Wolny strzelec” J. 277 [10’]
Franz Doppler – Koncert na dwa flety i orkiestrę d-moll [18’]
Allegro maestoso
Andante
Allegro

 ***

César Franck – Symfonia d-moll [37’]
Lento – Allegro non troppo
Allegretto
Allegro non troppo

Tego dnia spotkanie przedkoncertowe nie odbędzie się. Przepraszamy za zmianę. 

Koncert z możliwością skorzystania z bawialni dla dzieci. Szczegóły można znaleźć tutaj.

Urodzony w 1821 roku we Lwowie Franz Doppler był jednym z największych wirtuozów fletu swoich czasów. Zadebiutował jako trzynastolatek, a później stworzył z młodszym bratem Karlem oklaskiwany w wielu krajach duet fletowy. Bracia przemierzali Europę wzdłuż i wszerz, wszędzie wzbudzając sensację, by wreszcie osiąść w Budapeszcie, choć bracia nadal regularnie wyruszali w tournées. I jak wszyscy wirtuozi XIX wieku sami dostarczali sobie repertuaru. Koncert d-moll na dwa flety i orkiestrę Dopplera należy do rarytasów epoki, w której koncertujące dzieła na więcej niż jeden instrument solowy należały do rzadkości. A cóż dopiero koncert na dwa flety – instrument przez romantyków raczej ignorowany. Utwór przez lata zapomniany, repertuarowi przywrócili w XX wieku Jean-Pierre Rampal i András Adorjáni. Było warto, bo tej muzyki świetnie się słucha: zarówno arcytrudnej, finezyjnej – rodem z opery – ornamentyki w partii fletów w pierwszej części, równie operowej w stylu, śpiewnej części drugiej czy tanecznego, zamaszystego finału.

César Franck „był muzykiem nie na czasie, lub nawet poza czasem, podobnie jak Anton Bruckner. Miłował Bacha, Beethovena i pieśni Schuberta, ale, podobnie jak Bruckner, w ciągu całej swej kariery był zarazem dzieckiem XIX wieku”, pisał Alfred Einstein. Choć w muzyce Francka jest sporo cech typowo francuskich, to jednak dla Francuzów jego twórczość pozostawała zawsze zbyt niemiecka. Dostrzegano w niej za wiele „konstrukcji”: rozwiniętej (jakże wspaniale!) harmonii, kontrapunktu, z żelazną konsekwencją przeprowadzanej, lecz zawsze organicznej formy, zbyt wiele powagi i patosu. Znacznie mniej pogody i lekkości – cech podobno typowo francuskich… Ale niepowodzenie Symfonii d-moll podczas paryskiej premiery w 1889 roku spowodowały nie tyle względy muzyczne, co polityczne – napięta sytuacja między Francją a Niemcami. Zapewne z tych samych powodów krytykowali ją i Charles Gounod, i Maurice Ravel. Dla nas dziś utwór jest raczej znakomitą fuzją obu stylów. Łączy typowo francuską wyobraźnię i klarowność z postwagnerowską harmonią. Wielka uroda melodii tematów i zmysłowe bogactwo harmonii – cechy typowo francuskie – ujęte zostały w dość klasyczną, kojarzoną z muzyką niemiecką, formę cykliczną. Choć podjęta przez Francka próba przełamania francuskich uprzedzeń względem niemieckiej tradycji muzycznej okazała się fiaskiem, historia oddała Symfonii d-moll sprawiedliwość i dziś należy ona żelaznego kanonu filharmonicznego.

Wieczór rozpoczną zaś tajemnicze akordy smyczków i słynna melodia grana przez waltornie. Uwertury do genialnego „Wolnego strzelca” Webera, jednej z pierwszych oper romantycznych, słucha się zawsze z ogromną przyjemnością, więc pozwólmy sobie na nią i tym razem!

W partiach solowych koncertu Dopplera usłyszymy Ewelinę Zawiślak, członkinię Orkiestry Filharmonii Łódzkiej i wykładowczynię Akademii Muzycznej, która zainicjowała Łódzkie Warsztaty Fletowe „Musica Legata”, kurs „Ventus Optimus” czy Międzynarodowy Konkurs na Flet Solo „Il Flauto Ricercato”. Obok niej wystąpi węgierski flecista János Bálint, uznawany za jednego z najwybitniejszych wirtuozów swojego pokolenia. Artyści wielokrotnie ze sobą współpracowali, czego efektem jest m.in. dwupłytowy albom „Flash Flutes” (z pianistką Kingą Firlej-Kubicą).  

Ewelina Zawiślak i János Bálint, fot. z archiwum artystów