Organy
Zainstalowane w latach 2010-2014 dwie pary organów, barokowe i romantyczne to duma Filharmonii Łódzkiej. Nasza sala koncertowa jest jedyną na świecie, w której znajdują się dwa zupełnie niezależne od siebie instrumenty; jest to również jedyna świecka sala koncertowa w Europie, która posiada instrument barokowy – przystosowany do współpracy z zespołami muzyki dawnej.
Projekt budowy organów w Filharmonii Łódzkiej został przygotowany przez prof. Ludgera Lohmanna, wybitnego organistę i profesora Hochschule für Musik und darstellende Kunst w Stuttgarcie. Dwa instrumenty, zaprojektowane i zbudowane w określonych stylach historycznych pozwalają organistom grać muzykę danej epoki z jak największą wiernością oryginałowi. Każdy z nich posiada inny zestaw rejestrów (głosów o różnych barwach), odmienny rodzaj mechanizmu, systemu powietrznego oraz stroju.
Zobacz film ze zrealizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca cyklu „Orkiestrownik”, w którym możliwości organów Filharmonii Łódzkiej prezentuje ich kurator, Krzysztof Urbaniak:
Możliwości organów Filharmonii Łódzkiej prezentuje ich kurator, Krzysztof Urbaniak.
Organy barokowe
Organy barokowe to instrument zbudowany w warsztacie Kristiana Wegscheidera w Dreźnie, powstały na wzór organów typu silbermannowskiego (od nazwiska XVIII-wiecznego budowniczego organów Gottfrieda Silbermanna, którego instrumenty były cenione przez samego Johanna Sebastiana Bacha).
Łódzkie organy barokowe to 1600 piszczałek połączonych w 37 głosów. Jest to instrument całkowicie mechaniczny - od klawisza do klapy, która wpuszcza powietrze do każdej z piszczałek ma wiele mechanizmów, które muszą przekazać ruch palców muzyka grającego na organach. To setki dźwigni, kątowników, klap, cięgieł i nakrętek. Stół gry składa się z dwóch klawiatur ręcznych oraz klawiatury nożnej i znajduje się na emporze nad sceną. Ich strój – pół tonu niżej, niż instrumenty współczesne – jest dostosowany do wymogów orkiestr barokowych i umożliwia współpracę z innymi instrumentami dawnymi. Paramenty brzmieniowe pozwalają uzyskać dźwięk jasny, klarowny i przejrzysty. Po raz pierwszy instrument został zaprezentowany publiczności 11 kwietnia 2014.
Możliwości organów barokowych FŁ prezentuje Krzysztof Urbaniak:
Krzysztof Urbaniak prezentuje możliwości organów barokowych FŁ.
Organy romantyczne
Instrument romantyczny to ok. 3200 piszczałek połączonych w 66 głosów. Zbudowany jest w stroju odpowiadającym orkiestrze symfonicznej i ma zupełnie inne brzmienie. Wykorzystuje ono szeroką paletę romantycznych rejestrów, czyli barw organowych i daje duże możliwości różnicowana dynamiki: od dźwięków bardzo cichych do bardzo głośnych, zarówno w kontrastach, jak i w stopniowych zmianach natężenia dźwięku. Pozwala to na budowanie romantycznej dramaturgii muzycznej i współpracę w tym zakresie z orkiestrą symfoniczną. Ponieważ podczas koncertów organista musi mieć kontakt wzrokowy z dyrygentem, zastosowano ruchomy stół gry.
